Er is meer dan zero emission
Door de Green Deal ZES ligt de focus van een aantal grotere steden op het inrichten van een zero emission zone. Dat blijkt een complexe aangelegenheid en vraagt veel inzet van gemeentelijke ambtenaren. Nu is een zero-emission-zone een goede manier om schadelijke emissies binnen de zone terug te dringen, maar het risico bestaat dat het focussen op het bepalen van deze zone het zicht op lager hangend fruit belemmert. Ook voor het huidige binnenstedelijke vervoer kunnen eenvoudige maatregelen leiden tot een betere doorstroming van goederenverkeer, met alle voordelen van dien. Tijdens mijn onderzoeken naar stadsdistributie viel me een aantal terugkerende knelpunten op, die waarschijnlijk eenvoudig zijn te voorkomen of op te lossen. In dit artikel een korte opsomming (niet limitatief).
Fietsen
Met de fiets naar en in de binnenstad is vaak praktischer dan met de auto. Maar waar laat je hem? Ik heb veel voorbeelden gezien van slecht geparkeerde fietsen. Om het lukraak neerzetten van fietsen te voorkomen zijn in eerste instantie goede fietsparkeervoorzieningen nodig. Denk daarbij echter ook aan richtingaanwijzers in de binnenstad die aangeven waar de dichtstbijzijnde fietsparkeerplaats is.
geparkeerde fiets is obstakel voor de transporteur
Meerdere steden hebben wel controleurs die aan fout geparkeerde fietsen een label hangen met de mededeling dat de fiets na een bepaalde tijd op dezelfde plek wordt afgevoerd. Laat die controleurs de fietsen dan ook handiger neerzetten. Op de foto een fiets die dwars op de weg staat. Controleurs hebben er een label aan gehangen, maar de fiets niet een kwartslag gedraaid, waardoor hij nog steeds hinder oplevert voor passerend verkeer.
Vuil ophalen
Terwijl het aanpakken van fietsoverlast constante aandacht vraagt geldt het optimaliseren van verpakkingsmateriaal ophalen vooral een goede afstemming met andere activiteit in de binnenstad. Hoewel er al veel gedaan wordt aan het retour nemen van verpakkingsmateriaal kennen veel steden toch nog een grote hoeveelheid verpakkingsmateriaal dat separaat opgehaald dient te worden. Als dit gebeurt tijdens de venstertijden voor stadsdistributie ondervinden distributiechauffeurs hinder van de hoeveelheid afval die op straat ligt. Vaak worden de dozen buiten de al bestaande ‘obstakels’ neergezet, waardoor de rijroute (nog verder) versmald wordt.
vuilnisauto blokkeert doorgang distributeurs tijdens venstertijden
Daarnaast kan het voertuig dat wordt gebruikt voor het ophalen hinderlijk in de weg staan voor reguliere stadsdistributie. Dit is vooral wrang als een distributiechauffeur zijn rit zo heeft gepland dat hij vlak voor het afsluiten van de binnenstad het gebied nog kan verlaten, maar zijn vertrek geblokkeerd ziet door het vuilophaalvoertuig.
Denk dus na over het tijdstip van ophalen van afval. Kan dit ’s avonds? Of ’s middags? Hoewel een vuilophaalvoertuig hinderlijk is voor winkelend publiek is de hinder beperkt als het om slechts één voertuig gaat. Het voordeel van middagophalen is daarbij dat er weinig kans is op vandalisme, doordat er nog veel publiek op straat is.
Straatmeubilair en andere obstakels
Een ander fenomeen dat ik veel tegenkom is de plaats van straatmeubilair. Er wordt veel aandacht besteed aan het aantrekkelijk maken van de binnenstad. Daarvoor worden er bankjes, prullenbakken, lantaarnpalen, bloembakken, enz. in de openbare ruimte geplaatst. Vaak zie je daarbij dat dit meubilair op ruime afstand van de gevel wordt geplaatst, waardoor de doorgang voor goederenverkeer al wordt versmald.
Straatmeubilair hindert vervoerders
Naast het openbare straatmeubilair hebben veel middenstanders de neiging om objecten buiten te stallen om de aandacht op hun
Paaltjes rechts en bakfiets naast de boom versmallen de rijbaan.
bedrijf te vestigen. Vaak gebeurt dit buiten de zichtlijn van het bestaande straatmeubilair. Dat is handig voor de klant, maar hinderlijk voor de vervoerder.
Laad- en losplekken
Laad- en losplek ingenomen door personenauto’s
Laad- en losplekken spelen een belangrijke rol in de stadsdistributie. Het is een goede faciliteit, maar handhaving is hier op zijn plaats, want veel burgers gebruiken deze plekken als reguliere parkeerplaats, waardoor de transporteur vaak uitwijkt naar de openbare weg. Het is dan wel wrang als de beroepschauffeur een bekeuring krijgt terwijl de bestuurder van de auto die de laad- en losplaats bezet houdt vrijuit gaat.
Winkelend publiek
Een aantrekkelijke binnenstad trekt winkelend publiek. Hoewel de venstertijden vaak relatief kort overeenkomen met de openingstijden van winkels (waardoor de effectieve lostijd voor transporteurs ook vaak beperkt is) zie je toch de eerste bezoekers van de binnenstad al rondlopen voordat de venstertijd eindigt. Zij trekken zich vaak weinig aan van transporteurs; ze blijven bijv. ook midden op de weg lopen als een voertuig graag wil passeren.
Ondernemers
In hoeverre hebben ondernemers in de binnenstad oog voor de knelpunten van hun bevoorraders? Kunnen ze bijdragen aan een soepele bezorging? Er zijn gelukkig voorbeelden van een prima samenwerking. Zo hebben sommige bezorgers de sleutel van het pand waar ze moeten zijn, waardoor ze op een eigen gekozen tijdstip (binnen de venstertijden) kunnen bezorgen. Daardoor kunnen ze de rest van de route daarop aanpassen en hun rit zo efficiënt mogelijk inplannen.
Geef elkaar de ruimte
In het bovenstaande staat een aantal belemmeringen waar binnenstad distributeurs dagelijks mee te maken krijgen. Het zijn vaak kleine oponthouden, maar als er meer op één dag voorkomen kan de vertraging uiteindelijk aardig oplopen. Dat staat een efficiënte distributie in de weg.
Rol gemeente
De gemeente speelt een belangrijke rol in het bepalen van de speelruimte van de transporteur. Maar in veel gevallen is de transporteur niet kun ‘klant’. Dat is vooral de binnenstad ondernemer. Die betaalt ook gemeentelijke belastingen en vult daarmee de gemeentekas. Als gemeente wil je dus aantrekkelijk zijn voor ondernemers die zich in de binnenstad willen vestigen. Daarvoor is het belangrijk dat je als gemeente een aantrekkelijk vestigingsklimaat biedt; waar snelle vergunningverlening een onderdeel van is. Maar ook die ondernemers kunnen niet zonder bevoorrading. Hoe lastiger de bevoorrading, hoe meer overlast wordt ervaren en hoe minder aantrekkelijk de binnenstad wordt. Een mooie uitdaging.https://www.ruimteinprojecten.nl/stadsdistributie/