Bij het installeren van mijn printer liep ik er weer tegenaan: gebrek aan informatie. Er wordt vaak beweerd dat we in een informatiemaatschappij leven. Zo zie je bij vergelijkingssites vaak informatie over aspecten van het product waar je waarschijnlijk nog nooit van gehoord had. We kunnen thuis zien of een vliegtuig aan de andere kant van de wereld op tijd vertrokken is. We kunnen hotels in verre landen vergelijken, zien hoe laat de trein uit Londen vertrekt, enz. enz. Uitermate handig!
Daar staat tegenover dat ik regelmatig aanloop tegen een gebrek aan informatie. Dit gebrek kent meerdere vormen:
- Ontbreken van informatie
- Te late informatie
- Herhalen van informatie
- Niet overeenkomende informatie
Onder 1 valt bijvoorbeeld het ontbreken van contactgegevens van veel bedrijven die misschien denken dat hun website hun enige ingang hoeft te zijn. Als je een vraag hebt over een product kun je vaak geen contact opnemen, maar moet je je behelpen met de FAQ’s of je vraag stellen aan medegebruikers in de hoop dat iemand antwoordt. De producent kun je niet bereiken.
Onder 2 valt voor mij het informeren over de manier waarop je moet antwoorden pas nadát je een vraag hebt beantwoord.
Aan welke eisen moet het wachtwoord voldoen?
Zo kom je er bij het invullen van een digitaal formulier nog wel eens achter dat jouw antwoord niet past in de manier waarop de vrager het antwoord wil ontvangen. Na de uitgebreide vragenlijst te hebben ingevuld wordt deze bij het verzenden geweigerd, omdat de velden niet correct zijn ingevuld. Zoek zelf maar uit welk veld fout is ingevuld, want dat wordt soms niet vermeld.
Te late informatie komt ook regelmatig voor bij het kiezen van een wachtwoord. Je kent dat wel: je hebt met veel moeite een wachtwoord bedacht met gebruik van hoofdletters, cijfers en leestekens, maar dat wordt geweigerd. Pas nadat je geprobeerd hebt het wachtwoord te verzenden voor aanmelding wordt gemeld dat je geen leestekens mag gebruiken. Of wat te denken van het registratienummer dat je zelf moet kiezen uit de verschillende complexe nummers op de productverpakking, maar waarvoor het digitale invulvakje slechts ruimte biedt aan een gedeelte van één van die complexe nummers? Ook postcodes en telefoonnummers kennen verschillende invulmogelijkheden, die niet allemaal geaccepteerd worden.
Onder 3 herken je de niets toevoegende uitleg van veel invulformulieren; vaak aangegeven met een * of een ?. Denk bijvoorbeeld aan het invulvakje ‘Naam*’. Als je op het sterretje klikt voor aanvullende informatie verschijnt de tekst: ‘Hier vult u uw naam in.’
Zo kan ik bij mijn printer kiezen tussen de afdrukmodus ‘Natuurlijk’ en ‘Levendig’. Hierbij hoort de volgende uitleg:
‘U kunt de kleurmodus aan uw voorkeuren aanpassen.
Natuurlijk
Selecteer deze modus als u natuurlijke kleuren wilt.
De kleuren worden zo aangepast dat afdrukken natuurlijker en levensechter overkomen.
Levendig
Selecteer deze modus als u levendige kleuren wilt.
De kleuren worden zo aangepast dat afdrukken frisser overkomen.’
Tenslotte denk ik bij 4 ook aan het installeren van mijn printer, waarbij ik via een internetverbinding kan kiezen welk type printer ik wil installeren. Nu is het probleem dat op de printer een typenummer staat, maar dat ik bij de installatie moet kiezen uit printers die gerubriceerd worden naar functie (dus 3-in-1-printer, 3-in-1-printer met foto-uitbreiding, …). Toch moet het niet moeilijk zijn om de typenummers ook bij de installatie te gebruiken?
Samengevat klopt het dat we in een informatiemaatschappij leven, maar dat zinvolle informatie nog vaak ontbreekt. Er is dus ook sprake van een gebrek-aan-informatiemaatschappij.
Bert Wolters, 14-08-2015